Standpunt van de maand: augustus 2024
Door de Stichting is de informatiebundel ‘Gekende landschappen’ tot stand gebracht. Deze informatiebundel kan geraadpleegd en gedownload worden vanaf de website. Maandelijks wordt uit deze bundel een standpunt gelicht met een toelichtende beschrijving. Lezers worden van harte uitgenodigd op onderstaand standpunt te reageren. Onderaan de rubriek wordt daarvoor de mogelijkheid geboden.
Het standpunt van de maand luidt:
In de bloembollenteelt moeten veilige en afbreekbare bestrijdingsmiddelen en terughoudend gebruik gemeengoed zijn om de luchtkwaliteit rond de teeltgebieden en het grond- en oppervlaktewater minder te belasten.
Bollenteelt was vooral te vinden in de duinzoom en op de strandwallen. Door uitbreiding van bebouwing zijn deze teelten in deze gebieden sterk in oppervlakte verminderd. Noord-Bakkum kent echter een lange traditie van bollenteelt in de duinrandzone. In de omgeving van Egmond-Binnen is de teelt diep in de strandvlakte doorgedrongen. Voormalige weidepercelen zijn daarbij omgewerkt tot bollenland. Dit betekent dat diepere grondlagen naar boven zijn gehaald. Bij dit zogenaamde omgronden wordt de natuurhistorische opbouw van de bodemlagen en het microreliëf vernield en de natuurlijke rijkdom verminderd. Gelukkig hebben binnen de gemeenten Castricum en Uitgeest relatief weinig omgrondingen plaatsgevonden en lijkt deze activiteit tot het verleden te behoren. De Zanderij bij Castricum kent een lange traditie van bollenteelt. In 2019 is daar een gedeelte omgezet in een natuurbestemming. Daarvoor is de intensief bewerkte en voedselrijke toplaag verwijderd en reliëf aangebracht. Dat is goed voor de natuur en de ondergrond is daarbij onaangeroerd gebleven. In de toekomst zal ook Zanderij-Noord omgezet worden van bollenland naar natuurgebied. De zogenaamde ‘reizende bollenkraam’, waarbij steeds wisselende percelen grasland voor één jaar gebruikt worden voor de bloembollenteelt om daarna weer met gras te worden ingezaaid, is binnen de gemeentegrenzen van Castricum en Uitgeest gelukkig nauwelijks van betekenis geweest.
De huidige manier van grootschalige bollenteelt belast milieu en gezondheid. Betere teeltmethoden zijn beschikbaar, maar worden nauwelijks gebruikt. Veilige en afbreekbare bestrijdingsmiddelen en terughoudend gebruik moeten gemeengoed zijn om de luchtkwaliteit rond de teeltgebieden en het grond- en oppervlaktewater minder te belasten. Consumenten weten nog onvoldoende van de positieve effecten van biologische bollenteelt op de waterkwaliteit, bodemweerbaarheid en biodiversiteit. Aangetoond is dat de vogelstand op biologische percelen is gestegen. Slechts een deel van de biologisch geteelde bollen in Noord-Holland wordt tegen een meerprijs aan de consument verkocht. Dat de prijs van de biologisch geteelde bollen hoger is, moet geen beletsel zijn. Vergelijk biologisch geteelde groenten. Als duurzame biologische bollen niet verkocht worden, dan blijft voor bollentelers de prikkel uit om duurzame maatregelen te nemen of om te schakelen naar biologisch. Als deze branche niet meewerkt zal zij op een gegeven moment gedwongen worden.
Bollenteelt in de duinrandzone bij Noord-Bakkum.